ارزیابی عملکرد هیدرولیکی ساختمان‌های آبگیر و تنظیم سطح آب در شبکه‌های آبیاری زاینده‌رود و درودزن

کنترل ناصحیح و بی­دقتی در تنظیم و توزیع جریان در شبکه‌های مدرن تاکنون موجب پایین آمدن راندمان توزیع و به‌دنبال آن بروز مشکلاتی در بهر‌ه‌برداری اقتصادی از شبکه‌های آبیاری شده است.  نظر به اهمیت موضوع ارزیابی سامانه‌های کنترل جریان، در این مطالعه دو سامانة کنترل از نوع نیرپیک (شبکة آبیاری زاینده‌رود اصفهان) و طراحی دفتر عمران اراضی ایالات متحده (شبکه آبیاری درودزن فارس) بررسی و سازه‌های مناسب از لحاظ هیدرولیکی توصیه شده است.  ضمن بازدیدهای مکرر از این دو شبکه، با استفاده از آلبوم‌ها و پلان نقشه‌های طراحی، تعدادی از ساختمان‌های تنظیم سطح آب و سازه‌های تنظیم جریان به‌عنوان سازه‌های نمونه انتخاب گردیدند.  بده واقعی، یعنی همان بده تحویلی به مزارع، با بده اسمی مقایسه شد.  افت انرژی در ساختمان‌های کنترل جریان (دریچه‌های مدول نیرپیک از نوع C2, L2, XX2، دریچه‌های C.H.O،‌ دریچه‌های آمیل، آویو، کشویی و سرریزهای نوک اردکی) برای محدوده‌ای مشخص از بده کانال‌ها اندازه‌گیری و با افت انرژی مجاز که با استفاده از روابط تئوری افت انرژی بده به‌دست آمده، مقایسه شد.  در این مطالعه، از مشخصه‌های کی­دو و خطای نسبی به‌منظور تجزیه و تحلیل استفاده شده است.  نتایج نشان می‌دهد که تفاوت مقادیر بده اسمی و مقادیر بده واقعی در شبکة درودزن در سطح احتمال 5 درصد (05/0P£) معنی‌دار است.  این تفاوت در شبکة زاینده‌رود معنی‌دار نیست.  با توجه به معنی‌دار نبودن تفاوت مقادیر بده اسمی و بده واقعی و مقادیر کمتر خطای نسبی در شبکة زاینده‌رود، دریچه‌های مدول نیرپیک به‌عنوان برترین سازه تنظیم جریان معرفی شدند.  همچنین، دریچة آمیل و سرریزهای نوک اردکی به‌لحاظ داشتن حداقل درصد خطای نسبی و معنی‌دار نشدن تفاوت افت انرژی مجاز و افت انرژی اندازه‌گیری شده،  به‌عنوان برترین تنظیم‌کننده‌های سطح آب پیشنهاد شدند.